Niger (Republika Nigru,
franc.
République du Niger) – państwo położone w
Afryce Zachodniej
na
Saharze
. Graniczy na południu z
Nigerią
i
Beninem
, na północy z
Algerią
i
Libią
, od zachodu z
Burkina Faso
i
Mali
, a od wschodu z
Czadem
. Nazwa pochodzi od przepływającej przez ten kraj rzeki
Niger
. Stolicą Nigru jest
Niamey
.
Historia
Ziemie Nigru zamieszkane były od
górnego paleolitu
. Pustynnienie obszaru
Sahary
spowodowało migrację na południe, ku dolinie rzeki
Niger
, początkowo ludów rolniczych, potem pasterzy bydła utożsamianych z
Fulanami
[1].
Od
X w.
ludy
Hausa
zakładały miasta-państwa na południu kraju, a północne obszary opanowały koczownicze plemiona
Tuaregów
. W
XVI w.
imperium
Songhaj
rozciągnęło swą władzę nad większością ziem należących obecnie do Nigru. Na początku
XIX w.
nigeryjskie plemiona Fulani prowadziły świętą wojnę z Hausa, przejmując władzę na południu.
Podczas konferencji w Berlinie (1884-1885), dotyczących posiadłości w Afryce Środkowej, Niger został przydzielony Francuzom, którzy przybyli tu w 1891 roku, ale kolonizacja tych ziem trwała do
I wojny światowej
. Od
1922
roku Niger wchodził w skład
francuskiej Afryki Zachodniej
. Od
1958
roku otrzymał autonomię w ramach
Wspólnoty Francuskiej
, a w
1960
roku uzyskał niepodległość, po podpisaniu z Francją porozumienia w sprawie pomocy finansowej, obronnej, technicznej i kulturalnej. Od
1974
roku w kraju rządziła Najwyższa Rada Wojskowa i do
1988
roku działalność partii politycznych była zakazana. W
1989
roku odbyło się referendum konstytucyjne i wybory prezydenckie, które wygrał
Ali Saibou
, przeciwnik wielopartyjnej demokracji. Pod presją opozycji, po licznych strajkach i demonstracjach, wyraził zgodę na reformy. Rok później Amadou Cheiffou został mianowany premierem rządu tymczasowego. Wielopartyjna konstytucja została przyjęta drogą referendum w
1992
roku, a w rok później w wyniku wolnych wyborów doszło do utworzenia koalicji rządowej. Prezydentem został
Mahamane Ousmane
, przywódca Konwencji Demokratycznej i Społecznej. Katastrofalne powodzie we wschodnim i środkowym Nigrze zakończyły w
1994
roku wieloletnią suszę. Rok później zawarto pokój ze zbuntowanym plemieniem Tuaregów, które od
1991
roku prowadziło walki z siłami rządowymi, domagając się większych udziałów w zyskach z eksploatacji złóż
uranu
.
W
1996
roku
junta wojskowa
obaliła prezydenta, zawiesiła konstytucję i działalność partii politycznych oraz rozwiązała parlament i rząd. Władzę objęła Rada Ocalenia Narodowego z podpułkownikiem
Ibrahim Baré Maïnassara
na czele, który jeszcze w tym samym roku wprowadził nową konstytucję, utworzył partię - Związek Niezależnych na rzecz Odnowy Demokracji (UNIRD) oraz wygrał wybory prezydenckie, a jego partia — wybory parlamentarne. W kolejnym zamachu stanu, w kwietniu
1999
roku, Mainassara zginął, rządy przejęła Rada Pojednania Narodowego, a szefem państwa został stojący na jej czele major
Daouda Malam Wanké
, dowódca Gwardii Prezydenckiej. Wprowadzono nową konstytucję, która ograniczała kompetencje prezydenta na rzecz parlamentu i rządu oraz przekazała rządy cywilom[1]. Wybory prezydenckie w 1999 roku wygrał
Mamadou Tandja
z partii MNSD, a parlamentarne — jego partia, która jednak nie uzyskała bezwzględnej większości i utworzyła rząd koalicyjny z CDS. Sukcesem nowych władz było rozbrojenie powstańców spośród Tuaregów i Tubu oraz uzyskanie pożyczek z instytucji międzynarodowych. W kraju rosną wpływy islamistów, odżywa konflikt graniczny z
Beninem
. Wybory w
2004
roku wygrał dotychczasowy prezydent i popierająca go partia[1].
W maju 2009 w Nigrze rozpoczął się
kryzys polityczny
z powodu planów prezydenta Tandji dotyczących wydłużenia jego drugiej kadencji i zniesienia kadencyjności szefa państwa w ogóle. W wyniku przeprowadzonego wbrew decyzji sądu referendum, do ustawy zasadniczej wprowadzone zostały stosowne poprawki. Zmiana prawa spowodowała krytykę ze strony opozycji i społeczności międzynarodowej. W kraju rozpoczęły się protesty społeczne. Po porażce rozmów negocjacyjnych pod egidą
ECOWAS
, w lutym 2010 wojsko dokonało
zamachu stanu
, obalając prezydenta Tandję Mamadou. Władzę w kraju przejęła junta wojskowa na czele z
Salou Djibo
.
Podział administracyjny
Niger jest podzielony na 7 regionów administracyjnych:
- Region Agadez
- Region Diffa
- Region Dosso
- Region Maradi
- Region Tahoua
- Region Tillaberi
- Region Zinder
Każdy region dzieli się na 35 departamentów.
Geografia
Najwyższy szczyt /Baguezane/ ma wysokość 2022 m n.p.m. Klimat suchy. Roślinność pustynna, na południu występują
sawanny
.
Miasta
Najważniejsze miasta Nigru (pow. 50 tys. mieszkańców, 2005):
- Źródło:
World Gazetteer
Gospodarka
Kraj ten jest słabo rozwinięty gospodarczo, PKB per capita wynosi 980 USD/osobę (wg PPP, dane za rok 2007) na mieszkańca.
W Nigrze uprawia się
orzeszki ziemne
,
sorgo
,
proso
(3 miejsce na świecie po Indiach i Nigerii) oraz
bawełnę
, hoduje się
kozy
,
bydło
,
osły
oraz
wielbłądy
. Głównym importerem żywności z Nigru jest
Francja
.
Niger jest też trzecim producentem
uranu
na świecie, dostarcza on temu krajowi 65 proc. dochodów eksportu. Od 40 lat złoża uranu eksploatują Francuzi, którzy czerpią stamtąd 75 proc. uranu do swych elektrowni jądrowych.
Demografia
Większość ludności Nigru zamieszkuje południowo-zachodnią i środkową część państwa. Oprócz wielu wiosek znajdują się tu główne miasta, w których mieszka 16% (2008) mieszkańców kraju. Część północna zajęta głównie przez obszary pustynne i półpustynne jest praktycznie, poza kilkoma oazami, bezludna. Główne grupy etniczne Nigru stanowią plemiona:
Hausa
(55,4%), Dżerma (21%),
Tuaregowie
(9,3%),
Fulanie
(8,5%), Kanuri (4,7%) i pozostałe (1,2%). Średnia długość życia wynosi 52,6 lat. Niger ma najwyższy na świecie wskaźnik urodzeń 51,6‰ oraz
wskaźnik dzietności
7,75 dziecka/1 kobietę. Pod względem
przyrostu naturalnego
zajmuje 2 miejsce na świecie z wynikiem 36,77‰. Średni wiek mieszkańca kraju wynosi 15 lat a wskaźnik
analfabetyzmu
- 71,3%.
Języki
W Nigrze poza
francuskim
, językiem oficjalnym, najbardziej rozpowszechniony jest język macnigger. W stolicy Nigru -
Niameyu
, mówi się głównie
dżerma
, natomiast na północy
tamaszek
. Oprócz tych języków używane są jeszcze
fulfulde
,
kanuri
i
arabski
. Najmniej użytkowników mają języki gurmacze i
tubu
.
Religia
Kultura
Podstawowe informacje o kulturze i odsyłacz do artykułu o kulturze kraju
Święta państwoweData | Polska nazwa | Oryginalna nazwa |
24 kwietnia
| Dzień Narodowej Zgody | ? |
1 maja
| Święto Pracy | ? |
3 sierpnia
| Dzień Niepodległości | ? |
Zobacz też
Przypisy